Spis treści
Nowa kategoria Oscarów: kaskaderzy nareszcie w centrum uwagi
Oscarowa kategoria dla kaskaderów: wieloletnia walka o uznanie
Historyczne zmiany w kategoriach Oscarów
Oscary od zawsze były nie tylko barometrem artystycznych trendów, ale i zwierciadłem zmieniającej się natury kina. Teraz Amerykańska Akademia Filmowa zdecydowała się na kolejny, długo oczekiwany krok. Po dekadach kampanii, apeli i cichych protestów, sztuka kaskaderska wreszcie doczekała się miejsca na najważniejszej scenie przemysłu filmowego. Nowa kategoria Oscarów – nagroda za osiągnięcia w projektowaniu scen kaskaderskich – po raz pierwszy zostanie przyznana w 2028 roku.
Nowa kategoria Oscarów: kaskaderzy nareszcie w centrum uwagi
Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej oficjalnie ogłosiła wprowadzenie długo wyczekiwanej kategorii Oscarowej. Nagroda za osiągnięcia w projektowaniu scen kaskaderskich (Achievement in Stunt Design) zadebiutuje podczas setnej gali rozdania Oscarów w 2028 roku i obejmie filmy wydane w 2027 roku. To przełom, który zmienia historię kina.
Decyzja Akademii to ukłon w stronę twórców stojących w cieniu największych hollywoodzkich produkcji – tych, którzy ryzykują zdrowiem, by zapewnić widzom emocje na najwyższym poziomie.
„Od zarania kina sztuka kaskaderska była nieodłącznym elementem tworzenia filmów”
– przypomnieli w oficjalnym oświadczeniu dyrektor generalny Akademii Bill Kramer i prezeska Janet Yang.
fot. Forum
Oscarowa kategoria dla kaskaderów: wieloletnia walka o uznanie
Oscary już wielokrotnie udowadniały, że potrafią zmieniać się wraz z duchem czasu. Wystarczy przypomnieć, że ostatnią nową kategorią była nagroda za najlepszy casting, która zadebiutuje na gali w 2026 roku. Teraz Akademia idzie krok dalej, oficjalnie uznając kaskaderkę za integralną część filmowego rzemiosła.
Według danych Motion Picture Association, filmy akcji stanowiły blisko 30% najchętniej oglądanych produkcji na całym świecie. Wzrost popularności gatunku tylko przyspieszył konieczność uznania pracy specjalistów od scen niebezpiecznych.
„To wyróżnienie potwierdza pasję, innowacyjność, kreatywność i ciężką pracę, jakie stoją za każdym upadkiem, każdą walką i każdą eksplozją”
– podkreślił Jeff Wolfe, prezes Stowarzyszenia Kaskaderów.
fot. Forum
Droga do tej zmiany była długa i wyboista. Liderami kampanii na rzecz stworzenia nowej kategorii byli David Leitch – były kaskader, dziś reżyser filmów takich jak „Deadpool 2” i „Bullet Train” – oraz Chris O’Hara ze Stunts Unlimited.
„To była długa droga dla tak wielu z nas. Jesteśmy ogromnie wdzięczni. Dziękujemy, Akademio”
– skomentował Leitch dla magazynu „Deadline”.
Kaskaderzy walczyli o uznanie od dekad. Od czasów Bustera Keatona, który ryzykował życie w niemym kinie, po współczesne widowiska akcji, w których choreografia walk i upadków stała się osobną sztuką. Jak przypomniał Chad Stahelski, reżyser serii „John Wick”: „Nasz dział jest jednym z najbardziej złożonych i zespołowych w całej produkcji filmowej”.
Nowa nagroda nie będzie jednak trafiać w ręce pojedynczego wykonawcy. Akademia uhonoruje cały zespół odpowiedzialny za projekt i realizację scen akcji – od koordynatorów, przez choreografów, po wykonawców. Szczegóły zasad kwalifikacji oraz kryteria oceny mają zostać opublikowane w 2027 roku. Już teraz wiadomo jednak, że ocenie będzie podlegać zarówno projekt choreografii akcji, jak i jej wykonanie, techniczna precyzja oraz wkład artystyczny w opowieść filmową.
Historyczne zmiany w kategoriach Oscarów
Oscary od blisko stu lat pozostają najbardziej prestiżowym wyróżnieniem świata filmu, jednak ich kategorie zmieniały się równie dynamicznie, jak samo kino. Już na pierwszej gali w 1929 roku, kiedy rozdano zaledwie 12 statuetek, widać było, że Akademia Filmowa szuka własnej tożsamości. Przyznano wtedy osobne nagrody za „Najlepszą reżyserię filmu komediowego” i „Najlepszą reżyserię filmu dramatycznego” – eksperyment, który porzucono po roku.
W latach 30. Oscary otworzyły się na nowe talenty, dodając wyróżnienia za role drugoplanowe. Z kolei złota era Hollywood przyniosła rozdział technicznych kategorii na filmy czarno-białe i kolorowe – podział, który przetrwał aż do lat 60. XX wieku. W 2001 roku świat animacji doczekał się własnej sceny dzięki kategorii „Najlepszy pełnometrażowy film animowany” (której pierwszym laureatem był „Shrek”), a w XXI wieku coraz większą wagę zaczęto przykładać do różnorodności i reprezentacji, czego efektem były zmiany zasad kwalifikacji do nagrody za najlepszy film.
Akademia, choć przywiązana do tradycji, zawsze była wrażliwa na puls czasu. Gdyby nie te odważne decyzje, Oscary nie byłyby dziś barometrem zmian społecznych i artystycznych. Jak celnie zauważył historyk kina Scott Feinberg z „The Hollywood Reporter”:
„Oscary zmieniają się nie dlatego, że muszą – zmieniają się, bo kino się zmienia”.
fot. Forum
